ସଂକଳନ
ପ୍ରତିଟି ସୃଷ୍ଟି ପଛରେ ଥାଏ ସ୍ରଷ୍ଟାଟିଏ। ସେ ସ୍ରଷ୍ଟା କେହି ବ୍ୟକ୍ତି ହୋଇପାରେ, ଦଳ ବା ଅନୁଷ୍ଠାନଟିଏ ବି ହୋଇପାରେ। ସେହି ସ୍ରଷ୍ଟାମାନଙ୍କର ସୃଷ୍ଟିର ସାମଗ୍ରିକ ରୂପର ମୂଲ୍ୟ ଗୋଟି ଗୋଟି ସୃଷ୍ଟିର ମୂଲ୍ୟ ତୁଳନାରେ ବେଶ୍ ଅଧିକ ହୁଏ। ସେହି ସାମଗ୍ରିକ ରୂପରୁ ଜାଣିହୁଏ ସ୍ରଷ୍ଟାର ବିକାଶଧାରା, ତାହା ଉପରେ ସମସାମୟିକ ଘଟଣାବଳୀର ପ୍ରଭାବ। ଗ୍ରନ୍ଥାବଳୀର ପରିକଳ୍ପନା ସେଇଥିପାଇଁ। ସବୁ ସୃଷ୍ଟିକୁ ଗୋଟିଏ ଜାଗାରେ ରଖି ସୁବିଧାରେ ଦେଖିବା ପାଇଁ। ଏଠାରେ ରହିଥିବା ସାମଗ୍ରୀଗୁଡ଼ିକୁ ଗ୍ରନ୍ଥାବଳୀ କହିଲେ ଭୁଲ ହେବନାହିଁ – କେବଳ ଏଗୁଡ଼ିକ ‘ଡିଜିଟାଲ ଗ୍ରନ୍ଥାବଳୀ’। ସବୁ ଡିଜିଟାଲ ସାମଗ୍ରୀ ଭଳି ଏଥିରେ ଅଦଳ ବଦଳ କରିବା ଖୁବ୍ ସହଜ। ଆଜି ମିଳି ନ ଥିବା ଲେଖା କାଲି ଯୋଡ଼ି ଦେଇହେବ, ଭୁଲ ଭଟକା ସୁଧାରି ନେଇହେବ। ଏହି ଦିଗଟି ଅତି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ, କାରଣ ଅନେକ ବିଶିଷ୍ଟ ସ୍ରଷ୍ଟାଙ୍କର ସବୁ ଅବଦାନ ଏବେ ମିଳିବା କଷ୍ଟକର। ତଥ୍ୟଗତ ଅପୂର୍ଣ୍ଣତା ମଧ୍ୟ ଖୁବ୍ ବେଶି। ସବୁଠାରୁ ବଡ ଅସୁବିଧା ହେଉଛି କୌଣସି ରଚନାର ମୂଳ ସମୟ ଜାଣିବା। ପ୍ରକାଶକମାନେ ଏହାକୁ ଲୁଚାଇବାରେ ବ୍ୟସ୍ତ, ସ୍ରଷ୍ଟାମାନେ ଉଦାସୀନ। ଅଧିକାଂଶ ସ୍ରଷ୍ଟାଙ୍କର ରଚନା ଆଦିର ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ତାଲିକା କେଉଁଠି ରହିନାହିଁ। ତେଣୁ ଏହି ଡିଜିଟାଲ ସଂକଳନଗୁଡ଼ିକ ପୂର୍ଣ୍ଣତା ଆଡ଼କୁ ଆଗେଇବା ପାଇଁ ପ୍ରଥମ ପାଦ ଭାବରେ କାମ କରିବେ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି। ଏହା କିନ୍ତୁ ସମ୍ଭବ ହେବ ଏହି ୱେବ୍ସ୍ଥଳୀର ବ୍ୟବହାରକାରୀଙ୍କ ସମ୍ପୃକ୍ତି ଆସିଲେ। ଏହି ବିଭାଗରେ ରହିଥିବା ସଂକଳନଗୁଡ଼ିକ ତିନିଟି ମୁଖ୍ୟ ଶ୍ରେଣୀରେ ରହିଛି – ବିଷୟ, ଅନୁଷ୍ଠାନ ଓ ବ୍ୟକ୍ତି ଭିତ୍ତିକ। ତଳେ ଥିବା ତାଲିକାରେ ଶୀର୍ଷକ ଉପରେ ମାଉସ୍ କ୍ଲିକ୍ କଲେ ସଂକଳନଗୁଡ଼ିକ କ୍ରମ ସଂଖ୍ୟା ଅନୁସାରେ ବା ଅକ୍ଷର କ୍ରମରେ ସଜାଇ ହେବ। କୌଣସି ସଂକଳନର ନାମ ଉପରେ ମାଉସ୍ କ୍ଲିକ୍ କଲେ ତାହାର ଅଧିକ ବିବରଣୀ ଓ ଡାଉନ୍ଲୋତ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥିବା ସୂଚୀ ପୃଷ୍ଠା ଖୋଲିବ।
ପ୍ରତିଟି ସୃଷ୍ଟି ପଛରେ ଥାଏ ସ୍ରଷ୍ଟାଟିଏ। ସେ ସ୍ରଷ୍ଟା କେହି ବ୍ୟକ୍ତି ହୋଇପାରେ, ଦଳ ବା ଅନୁଷ୍ଠାନଟିଏ ବି ହୋଇପାରେ। ସେହି ସ୍ରଷ୍ଟାମାନଙ୍କର ସୃଷ୍ଟିର ସାମଗ୍ରିକ ରୂପର ମୂଲ୍ୟ ଗୋଟି ଗୋଟି ସୃଷ୍ଟିର ମୂଲ୍ୟ ତୁଳନାରେ ବେଶ୍ ଅଧିକ ହୁଏ। ସେହି ସାମଗ୍ରିକ ରୂପରୁ ଜାଣିହୁଏ ସ୍ରଷ୍ଟାର ବିକାଶଧାରା, ତାହା ଉପରେ ସମସାମୟିକ ଘଟଣାବଳୀର ପ୍ରଭାବ। ଗ୍ରନ୍ଥାବଳୀର ପରିକଳ୍ପନା ସେଇଥିପାଇଁ। ସବୁ ସୃଷ୍ଟିକୁ ଗୋଟିଏ ଜାଗାରେ ରଖି ସୁବିଧାରେ ଦେଖିବା ପାଇଁ। ଏଠାରେ ରହିଥିବା ସାମଗ୍ରୀଗୁଡ଼ିକୁ ଗ୍ରନ୍ଥାବଳୀ କହିଲେ ଭୁଲ ହେବନାହିଁ – କେବଳ ଏଗୁଡ଼ିକ ‘ଡିଜିଟାଲ ଗ୍ରନ୍ଥାବଳୀ’। ସବୁ ଡିଜିଟାଲ ସାମଗ୍ରୀ ଭଳି ଏଥିରେ ଅଦଳ ବଦଳ କରିବା ଖୁବ୍ ସହଜ। ଆଜି ମିଳି ନ ଥିବା ଲେଖା କାଲି ଯୋଡ଼ି ଦେଇହେବ, ଭୁଲ ଭଟକା ସୁଧାରି ନେଇହେବ। ଏହି ଦିଗଟି ଅତି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ, କାରଣ ଅନେକ ବିଶିଷ୍ଟ ସ୍ରଷ୍ଟାଙ୍କର ସବୁ ଅବଦାନ ଏବେ ମିଳିବା କଷ୍ଟକର। ତଥ୍ୟଗତ ଅପୂର୍ଣ୍ଣତା ମଧ୍ୟ ଖୁବ୍ ବେଶି। ସବୁଠାରୁ ବଡ ଅସୁବିଧା ହେଉଛି କୌଣସି ରଚନାର ମୂଳ ସମୟ ଜାଣିବା। ପ୍ରକାଶକମାନେ ଏହାକୁ ଲୁଚାଇବାରେ ବ୍ୟସ୍ତ, ସ୍ରଷ୍ଟାମାନେ ଉଦାସୀନ। ଅଧିକାଂଶ ସ୍ରଷ୍ଟାଙ୍କର ରଚନା ଆଦିର ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ତାଲିକା କେଉଁଠି ରହିନାହିଁ। ତେଣୁ ଏହି ଡିଜିଟାଲ ସଂକଳନଗୁଡ଼ିକ ପୂର୍ଣ୍ଣତା ଆଡ଼କୁ ଆଗେଇବା ପାଇଁ ପ୍ରଥମ ପାଦ ଭାବରେ କାମ କରିବେ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି। ଏହା କିନ୍ତୁ ସମ୍ଭବ ହେବ ଏହି ୱେବ୍ସ୍ଥଳୀର ବ୍ୟବହାରକାରୀଙ୍କ ସମ୍ପୃକ୍ତି ଆସିଲେ। ଏହି ବିଭାଗରେ ରହିଥିବା ସଂକଳନଗୁଡ଼ିକ ତିନିଟି ମୁଖ୍ୟ ଶ୍ରେଣୀରେ ରହିଛି – ବିଷୟ, ଅନୁଷ୍ଠାନ ଓ ବ୍ୟକ୍ତି ଭିତ୍ତିକ। ତଳେ ଥିବା ତାଲିକାରେ ଶୀର୍ଷକ ଉପରେ ମାଉସ୍ କ୍ଲିକ୍ କଲେ ସଂକଳନଗୁଡ଼ିକ କ୍ରମ ସଂଖ୍ୟା ଅନୁସାରେ ବା ଅକ୍ଷର କ୍ରମରେ ସଜାଇ ହେବ। କୌଣସି ସଂକଳନର ନାମ ଉପରେ ମାଉସ୍ କ୍ଲିକ୍ କଲେ ତାହାର ଅଧିକ ବିବରଣୀ ଓ ଡାଉନ୍ଲୋତ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥିବା ସୂଚୀ ପୃଷ୍ଠା ଖୋଲିବ।
